دانشکده بهداشت

مطالعات اپیدمیولوژیک در خصوص آلودگی هوای فضای باز و سرطان ریه نشان می ‌دهد که سرطان ریه شایع‌ ترین نوع سرطان مرتبط با آلودگی هوا بوده است، به طوری که در سال 2018 در حدود 2/1 میلیون مورد جدید این نوع سرطان و 1/8 میلیون مورد مرگ منتسب به آن گزارش شده است که 11/6 درصد از کل تشخیص های جدید سرطان و 18/4درصد از کل مرگ های ناشی از سرطان را به خود اختصاص داده است (۳).

اگرچه مصرف سیگار عامل اصلی سرطان‌ ریه را شامل می شود، ولی آلودگی هوای فضای آزاد و مواجهه با آلاینده های هوای ناشی از سوزاندن سوخت جامد خانگی، گاز رادون در منازل، دود تنباکو دست دوم، آزبست و یا تماس با مواد شیمیایی مختلف می‌ توانند عوامل خطر جدی برای سرطان ریه باشند (4). به طور کلی بیشتر مطالعات به ارتباط آلودگی هوای فضای باز با سرطان ریه محدود شده اند، اما در سال های اخیر مطالعات اپیدمیولوژیک نشان داده‌اند که آلودگی هوای فضای باز می‌ تواند با سرطان‌ های دیگری نیز ارتباط داشته باشد.

آلودگی هوای خارج از منزل ممکن است از طریق جذب، متابولیسم و توزیع مواد سرطان ‌زای استنشاقی باعث ایجاد سرطان در نقاطی غیر از ریه شود. بر اساس نتایج مطالعات گذشته ارتباط معنی ‌داری بین ذرات معلق هوا و سرطان مثانه به ثبت رسیده است. این ارتباطات در مطالعات مختلف، از جمله مطالعه‌ ای با 1219 مورد سرطان مثانه و 1271 مورد شاهد در اسپانیا، تأیید شده است. لذا در شهرهای پر جمعیت مواجهه با آلودگی هوا، خطر ابتلا به سرطان مثانه را می تواند افزایش دهد (5).

شیوع سرطان در کودکان از دیگر اثرات آلودگی هوا می تواند باشد. به عنوان مثال، نتایج مطالعه ای در سوئیس، نشان داد که خطر ابتلا به سرطان خون در کودکانی (به ویژه برای کودکان زیر 5 سال) که در فاصله کمتر از 100 متر از یک بزرگراه زندگی می کردند، حدود 1/43برابر بیشتر از کودکانی  بود که در فاصله بیشتر از 500 متر از آن سکونت داشتند (6).

لذا توجه به داشتن هوای با کیفیت مطلوب در شهرها به عنوان یکی از رهنمودهای مهم پیشگیری از انواع سرطانها مطرح می باشد.

دکتر امیر محمدی، دکترای تخصصی مهندسی بهداشت محیط

عضو هیات علمی دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

منابع

1. GBD 2017 Risk Factor Collaborators. Global, regional, and national comparative risk assessment of 84 behavioural, environmental and occupational, and metabolic risks or clusters of risks for 195 countries and territories, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. Lancet. 2018;392(10159):1923-1994.

2. Huang WY, Chen YF, Huang KY. The association between ambient air pollution exposure and connective tissue sarcoma risk: a nested case–control study using a nationwide population-based database. Environmental Science and Pollution Research. 2024;31(6):9078-9090.

 

3. Bray F, Ferlay J, Soerjomataram I, Siegel RL, Torre LA, Jemal A. Global cancer statistics 2018: GLOBOCAN estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. CA: a cancer journal for clinicians. 2018;68(6):394-424.

4. Chafe ZA, Brauer M, Klimont Z, Van Dingenen R, Mehta S, Rao S, et al. Household cooking with solid fuels contributes to ambient PM2. 5 air pollution and the burden of disease. Environmental health perspectives. 2014;122(12):1314-1320.

5. Turner MC, Andersen ZJ, Baccarelli A, Diver WR, Gapstur SM, Pope III CA, et al A. Outdoor air pollution and cancer: An overview of the current evidence and public health recommendations. CA: a cancer journal for clinicians. 2020;70(6):460-479.

6. Spycher BD, Feller M, Röösli M, Ammann RA, Diezi M, Egger M, et al. Childhood cancer and residential exposure to highways: a nationwide cohort study. European journal of epidemiology. 2015;30:1263-1275.